घर

मे महिना, साल २०१३
नुकताच साखरपुडा झालेला आणि नवीन आयुष्य सुरु करण्याची हुरहूर, उत्सुकता, कणभर भीती असं काही काही मनात सुरु होतं. जून महिन्याच्या पहिल्या आठवड्यात मुंबईला बदली करून घ्यायची आणि दुसऱ्या आठवड्यात असेलल्या लग्नाच्या सुट्टीवर जायचं असं ठरलं. लग्न झाल्यावर मुंबईच्या नवीन घरी नव्या नव्या संसाराची स्वप्नं पाहताना असतानाच अचानक ऑफिसमधून वेगळीच बातमी समजली आणि आपण केलेला बेत तडीस जाणार नाही हे समजलं.

पुण्यातल्या ऑफिसमध्ये फक्त एका महिन्यासाठी मला काम देता येणार नव्हतं. त्यामुळे एकतर पुढचं पूर्ण वर्ष पुण्यात राहा किंवा आत्ता लगेच मे महिन्यातच मुंबईला जा असं सांगण्यात आलं. अर्थातच दुसरा पर्याय निवडण्याशिवाय काही उपाय नव्हता. त्यामुळे एखादं घर भाड्याने घेऊन तिथे मी एकटीने राहायचं, आणि लग्नानंतर अमृतने सोबत राहायला यायचं असं ठरलं.

दरम्यानच्या काळात मी कोल्हापूरला असताना व्हॅट्सऍप वरून घरांच्या फोटोंची देवाण घेवाण झाली. आणि आम्ही विक्रोळीमधील एक घर निश्चित केलं. घराचा भाडे करार ज्या दिवशी करायचा होता त्याच दिवशी मी मुंबईला गेले. पहिल्याच दिवशी भावी नवऱ्याच्या प्रोत्साहनामुळे ठाणे ते विक्रोळी असा लोकल प्रवास करून विक्रोळी आणि तिथून पुढे रिक्षाने पवईचं ऑफिस गाठलं. पहिलाच दिवस ऑफिसमध्ये नवीन सहकाऱ्यांशी ओळखी करून घेणे, नवीन कामाची माहिती घेणे, ऑफिसची बिल्डिंग फिरून पाहणे यात गेला. आणि अर्थातच फोटोमधलं घर खरं खुरं कसं असेल याच्या कल्पनेत गेला.

संध्याकाळी मी रिक्षाने विक्रोळीला गेले. घराचा भाडे करार व्यवस्थित पार पडला. घर तसं सुंदर होतं, पण घराला नुकताच लावलेला रंग आणि धूळ जागोजागी यथेच्छ पसरले होते. घरात ओटा आणि एक पोटमाळा वगळता एखादं भिंतीतील कपाट किंवा रॅक असं काहीच नव्हतं. फक्त एक बॅग भरून सामान घेऊन आलेल्या मला एकदमच सुनं सुनं वाटायला लागलं.  बाजूलाच पडलेला एक बॉक्स घेऊन  मी त्यावर माझी लालबुंद ओढणी अंथरली, आणि बॅगेतली गणपतीची गणपतीची मूर्ती त्यावर ठेवली. बॅगेतुन एक छोटा दिवा आणायलाही मी विसरले नव्हते पण तेल आणि काडेपेटी नसल्यामुळे तो लावणं शक्य नव्हतं. आम्ही दोघांनी गणरायाला मनापासून नमस्कार केला आणि आमच्या सुखी संसारासाठी आशीर्वाद मागितले. सोबत आणलेल्या इलेक्ट्रिक शेगडीवर मी भात केला आणि आणि आम्ही पोटभर मेतकूट भात खाल्ला.

दुसऱ्या दिवशी सकाळी झोपेतून डोळे उघडल्यावर मला जास्तच एकटं एकटं वाटू लागलं. रात्री झोपायला सोबतीला कुणी नसल्यामुळे एकतर झोप नीट झाली नव्हती, त्यामुळे अंगात एक विचित्र जडपणा आलेला होता. उठून मी खिडकी उघडली, आणि समोरचं दृश्य पाहून अंगातली सगळी मरगळ कुठच्या कुठे पळाली.

एक गर्द हिरवं जांभुळाचं झाड आणि अदृश्य ठिकाणाहून येणारा कोकिळेचा आवाज. जादूची काडी फिरवावी तसं झालं. पटापट आवरून मी ऑफिसला गेले. त्या दिवशी थोडं लवकर निघून, येताना दोन झाडू, एक केराची बादली, ५-६ डबे, दोन बादल्या, केराची सुपली, पायपुसणी, थोडं वाणसामान असं सगळं सामान घेऊन घरी परतले. आणि झपाट्याने कामाला लागले. संडास, बाथरूम, बेसिन, खिडक्या आणि तिन्ही खोल्या धुवून लखलखीत केल्या. ते धुळकट घर फक्त एक दोन तासांच्या मेहनतीने पुरतं बदलून गेलं होतं. अंघोळ करून गणपतीला दिवा लावला. अमृतनं हे घराचं पालटलेलं रुपडं पाहिलं तेव्हा तोही भलता खुश झाला.

घरी गेल्यावर जेव्हा हि सगळी हकीकत सांगितली तेव्हा डोळ्यांत  पाणी आणून आजी म्हणाली, "लागली माझी नातं संसाराला". हे सगळं आठवलं कि वाटतं, वास्तू  सगळ्या सारख्याच असतात. तिथे घालवलेले क्षण, त्या वास्तूवर आपण केलेलं प्रेम, तिथल्या कडू गोड आठवणी यातून त्याला घरपण मिळतं. त्यानंतर आणि त्या आधी मी अनेक ठिकाणी वास्तव्य केलं पण विक्रोळीच्या घराचा अनुभव मनात घट्ट बसून राहिलेला आहे.